Уладары Полацкага княства. Дынастыя Рагвалодавічаў
![]() |
Рагвалод2-я палова X ст. - 980? У другой палове X ст. летапісы згадваюць першага полацкага князя Рагвалода, які прыйшоў з-за мора, і адзінаўладна кіраваў усёй Полацкай зямлёй. Вызначэнне, якое далі летапісцы полацкаму князю, сведчыць аб завяршэнні першага этапа ва ўсталяванні полацкага гаспадарства: з'яўленне межаў, зацвярджэнне палітычнай сістэмы, упарадкаванне ўнутраных гаспадарчых адносін. Да гэтага часу навукоўцы спрачаюцца аб этнічнай прыналежнасці Рагвалода, якая выводзіцца з тлумачэння імені князя. Адны сцвярджаюць, што гэта славянскі князь і імя яго чытаецца як "уладар рога", у значэнні "ўладар мыса", іншыя ж прытрымліваюцца пункту погляду аб скандынаўскім паходжанні імя, што больш верагодна. Без выяўлення археолагамі пахавання князя Рагвалода вырашэнне гэтай праблемы немагчыма. Да саюзу з Полацкам імкнуліся і наўгародскі князь Уладзімір і кіеўскі князь Яраполк. Як сведчыць летапіснае паданне, князь Уладзімір, каб заручыцца падтрымкай з боку Полацка ў барацьбе супраць Яраполка, пасватаўся да дачкі Рагвалода Рагнеды, але Рагнеда абрала Яраполка. Абражаны адмоваю наўгародскі князь Уладзімір сабраў вялікае войска, у якое былі запрошаны скандынавы, і выступіў у паход на Полацк. Горад быў захоплены прыступам. Князь Рагвалод і яго абодва сыны былі забітыя, а Рагнеда гвалтам узята Уладзімірам Глядзіце таксама: |
![]() |
Ізяслаў988 – 1001 Унук Рагвалода, сын Рагнеды і Уладзімера Сьвятаславіча. Па меркаваньнях некаторых дасьледчыкаў, адзінае дзіця Рагнеды. У 985-986 годзе пасьля замаху Рагнеды на жыцьцё Ўладзімера Ізяслаў па навучэньні маці сымбалічна, зь мечам у руках, выступіў на яе абарону. Уражаны паводзінамі сына, Уладзімір, параіўшыся з баярамі, высылаў Рагнеду ў вечнае выгнанне у Полацкую зямлю, дзе для яе быў заснаваны новы горад Ізяслаўль, названы так у гонар сына Ізяслава (сучаснае Заслаўе). Полацкі князь Ізяслаў, відаць, вёў актыўную ўнутраную і зьнешнюю дзейнасьць, бо ў Ноўгарадзе пад час археалягічных раскопак 1954 году знойдзена яго пячатка. У 992 г. князь Ізяслаў ў Полацку заснаваў епархію, што дало магчымасць распаўсюдзіць пісьменнасць. Памёр у 1001, пакінуўшы ад невядомай жонкі двух сыноў - Усяслава і Брачыслава. Глядзіце таксама: |
![]() |
Брачыслаў Ізяславіч1003 – 1044 Пры Брачыславе Ізяслававічы пачала складвацца другая полацкая дзяржава, росквіт якой прыпаў на сярэдзіну - другую палову XI ст. У часы Брачыслава пашыраюцца межы Полацкай зямлі, у першую чаргу на захад і поўнач. Паўстаюць новыя гарады і сярод іх Брачыслаўль (названы так у гонар князя - сучасны Браслаў) і гарады па сярэднім рэчышчы Дзвіны - Кукейнас, Герсіка (зараз на тэрыторыі Латвіі). Палачане цалкам кантралююць гандлёвы шлях па Дзвіне аж да Варажскага (Балтыйскага) мора, збіраюць даніну з балтыйскіх плямён. Разам з тым абвастраліся адносіны паміж Полацкам і Ноўгарадам. Гэта было выклікана, верагодна, барацьбой за прыярытэтнае права кантролю над скандынаўска-візантыйскім экспартам-імпартам па шляху "з варагаў у грэкі". Два буйнейшыя адгалінаванні гэтага шляху праходзілі праз Полацк і Ноўгарад. У першай палове XI ст. актыўнасць на гэтым шляху рэзка зменшылася, адпаведна і колькасць тавараў і дабрабыт дзяржаў-саперніц. Да таго ж узніклі тэрытарыяльныя спрэчкі на памежжы, спрэчкі за кантроль над Кіевам. Згодна з крыніцамі, да 1026 г. Брачыслаў полацкі і Яраслаў наўгародскі кіравалі Кіевам праз сваіх намеснікаў. Магчыма, Брачыслаў адзін час быў таксама і князем кіеўскім. Напружанасць адносін паміж суседзямі дапаўнялася традыцыямі звычаёвага права, па якім Ноўгарад быў кроўным ворагам Полацка пасля забойства Рагвалода і зняволення Рагнеды. У 1021 г. Брачыслаў полацкі нападае на Ноўгарад і захоплівае яго. Тады ж паміж Брачыславам і Яраславам адбылася бітва на р.Судамір. У выніку была заключана мірная дамова паміж князьмі як паміж братамі і Полацкай зямлі вернуты гарады Віцебск і Усвяты. У 1026 г. Яраслаў стаў кіеўскім князем і мірная дамова была парушана. Пасля 1036 г. на тэрыторыі Усходняй Еўропы засталіся толькі два княжацкія радаводы: Яраславічы і Рагвалодавічы. Абодва па жаночай лініі вялі пачатак ад Рагнеды полацкай. Глядзіце таксама: |
![]() |
Усяслаў Брачыславіч Чарадзей1044 – 1101 Вакол асобы гэтага князя складалі легенды і паданні не толькі пры жыцці, але і пасля смерці. Летапісцы апавядаюць, быццам князь нарадзіўся ад чараўніцтва і таму стаў удалым воінам. Звыш 50 гадоў узначальваў князь полацкія дружыны. Поспехі Усяслава Полацкага, яго рашучасць і спрытнасць сучаснікі лічылі чараўніцтвам. Поўнае подзвігаў і прыгод жыццё Усяслава натхняла складальнікаў былін. Таму і празвалі гэтага князя Чарадзеем. Да 60-х гг. XI ст. уся дзейнасць полацкага князя была скіравана на ўладкаванне сваёй дзяржавы. Да Полацкай зямлі ў XI сг. належаць Віцебск, Заслаўе, Друцк, Браслаў, Менск, Орша, Лагойск, Лукомль і згаданыя вышэй Кукейнас і Герсіка. Растуць плошчы гарадоў, часам нават адбываецца іх перанос на новыя месцы. Уласна Полацк займае ў гэтьга часы больш за 20 га з насельніцтвам 10 - 15 тыс. чалавек. Тут хутка развіваюцца гандаль і рамяство. Але з 1065 г. аднаўляецца зацятая барацьба з Ноўгарадам і Кіевам. Яна абумоўлена тым, што пасля смерці Яраслава Мудрага ў 1054 г. землі уласна Кіеўскай Русі былі падзелены паміж усімі яго сынамі (іх было сем), але з цягам часу ўлада апынулася ў руках траіх: Ізяслава, Святаслава і Усевалада. Гэтыя браты Яраславічы пачалі прыбіраць да рук землі малодшых князёў - траюрадных пляменнікаў, парушаючы тым самым запавет бацькі. Мелі яны намер захапіць і Полацкую зямлю. У такіх абставінах Полацк выступаў гарантам спадчыннага права і захавання справядлівасці. У перыяд з 1065 па 1078 г. адбываюцца бітвы паміж Усяславам Чарадзеем і Яраславічамі за Пскоў, Ноўгарад, Менск, Смаленск. У 1067 г. полацкі князь трапляе ў палон і 14 месяцаў сядзіць у кіеўскай турме-порубе разам з двума сынамі. У выніку паўстання кіяўлян 15 верасня 1068 г. ён становіцца вялікім князем кіеўскім, але ў хуткім часе вяртаецца да сябе ў Полацк. Усведамляючы праўду за Усяславам, на яго баку выступаюць такія вядомыя дзеячы XI ст., як кіеўскі ігумен Антоні Пячэрскі і Нікан Летапісец. Апошні раз Усяслаў заступаецца за князёў-выгнаннікаў Барыса смаленскага, Расціслава наўгародскага і Алега чарнігаўскага ў 1078 г. Пасля гэтага аж да смерці ў 1101 г. ён знікае са старонак летапісаў. Глядзіце таксама: |
![]() |
Барыс Усяславіч1101 – 1106; 1127-1128 Старэйшы сын Усяслава Чарадзея, пасьля яго сьмерці заняў полацкі пасад. Верагодна, што сядзеў разам з бацькам ў кіеўскім порубе ў 1068 годзе. Упершыню па імені згадваецца ў 1102 годзе, калі зьдзейсьніў вайсковую выправу супраць яцьвягаў, а вяртаючыся заснаваў горад Барысаў. В. Тацішчаў пацвярджае, што полацкі князь Барыс сапраўды пабудаваў Барысаў і ўдакладняе дату - 1102 г. Вельмі верагодна прымаў удзел у няўдалай выправе супраць земгалаў у 1106 годзе. У Лаўрэнцьеўскім летапісе пад 1106 г. паведамляецца: "Победиша зимегола Всеславичь всю братью и дружины убища 9 тысящь". Вельмі магчыма, што земгалы раней былі пакораны Полацкам, але пасля смерці Усяслава перасталі плаціць даніну і выйшлі з падначалення полацкім князям. Князі Усяславічы дзейнічалі разам усёй "братью", але пацярпелі моцнае паражэнне. Пры ім сваю дзейнасьць у Полацку пачала яго пляменьніца Эўфрасіньня Полацкая. Менавіта ў яго час была пабудаваная княская сядзіба ў Бельчыцах з Барыса-Глебскім кляштаром. Зь яго дзейнасьцю таксама зьвязваюць вядомыя помнікі эпіграфіі, так званыя "Барысавы камяні". Пра яго сьмерць паведамляецца у пачатку 1128 году. Глядзіце таксама: |
![]() |
Давыд Усяславіч1106 – 1127 Сын Усяслава Брачыславіча. Нарадзіўся паміж 1047-1057 гг., Так як у 1067 г. на перамовы з кіеўскім князем яго бацька ўзяў з сабой двух сыноў, звычайна старэйшых, якім не магло быць менш за 10 гадоў, а хутчэй яны былі ўжо сталымі мужчынамі пад 20 гадоў. Памёр пасля 1129 ў выгнанні ў Візантыі. Старшынство сыноў Усяслава спрэчнае. На думку У. Пічэты Давыд пры падзеле Полацкага княства на надзелы быў абдзелены і зусім не атрымаў валадарстваў. А.М. Рапаў лічыў яго трэцім сынам Усяслава. Але больш верагодная версія В. Даніловіча, Н. Баумгартэна і Л. Аляксеева (318, с.56), якія лічылі Давыда старэйшым. Напэўна ён атрымаў у спадчыну бацькоўскі стол у 1101 г. і быў полацкім князем да 1127 г., калі яго прагнала полацкае веча. Ды і шлюб сына Давыда з дачкой Мсціслава Вялікага паказвае на старэйшага з полацкіх князёў. Сын беззямельнага ізгоя такіх магчымасцяў не мог мець. Акрамя таго менавіта Давыд Усяславіч узначальваў полацкае войска ў паходзе на полаўцаў ў 1103 годзе У 1103 г. разам з Уладзімірам Манамахам ўдзельнічаў у паразе полаўцаў блізу ўрочышча Суцень, а ў 1104 г. з Манамахавічамі аблажыў брата свайго Глеба ў Мінску. У 1106 Давыд разам з братамі хадзіў на Семігалію. У 1127 г. вялікі князь Мсціслаў I Уладзіміравіч рушыў на полацкіх князёў вялікія сілы; палачане самі выгналі ад сябе Давыда, якога Мсціслаў адправіў праз два гады ў зняволенне ў Канстанцінопаль; пасля таго летапісы нічога пра яго не кажуць. На думку Л. Вайтовіча Давыд Усяславіч быў полацкім князем у 1101-1127, 1128-1129 гадах, але сустракаюцца і іншыя версіі. |
![]() |
Васілька Святаславіч1132 - 1144 Сын Святаслава Усяславіча, князя Віцебскага. Паходзіў з віцебскай лініі Ізяславічаў полацкіх. У 1129 годзе вялікі князь Кіеўскі Мсціслаў Уладзіміравіч Вялікі здзейсніў паход у Полацкае княства, захапіўшы ў палон ўсіх полацкіх князёў і членаў іх сем'яў, пазбавіў іх надзелаў і выслаў іх у Візантыю. У ліку сасланых апынуўся і Васілька. Верагодна ён служыў у імператара Іанна палкаводцам. Аднак ужо ў 1131 ці 1132 Васілька вярнуўся з Візантыі. Няясна, ці атрымаў ён нейкі надзел. Вайтовіч мяркуе, што Васілька ў перыяд 1130-1132 года мог быць князем Віцебскім, а Рапаў - што у 1132 годзе ён княжыў у Ізяслаўлі. Але ўжо у 1132 годзе палачане выгналі княжага ў іх сына Мсціслава Вялікага, Святаполка Мсціславіча, а замест яго запрасілі Васілька. Пра яго праўленні практычна нічога не вядома. Для таго, каб утрымацца на княжанні, ён падтрымліваў сыноў Мсціслава. У 1138 годзе, калі Усевалад Мсціславіч, выгнаны з Ноўгарада, ішоў міма Полацка, Васілька праводзіў яго з гонарам і цалаваў яму крыж. У 1143 Васілька выдаў сваю дачку замуж за Святаслава Ўсеваладавіча, сына вялікага князя Усевалада Вольгавіча. Больш пра яго не згадваецца, мяркуецца, што Васілька памёр у 1144. |
![]() |
Рагвалод Барысавіч? – 1151; 1159 – 1162 Рагвалод нарадзіўся ў пачатку XII стагоддзя. Да 1129 ён валодаў нейкім надзелам ў Полацкай зямлі. Паколькі пазней ён кіраваў Друцкім княствам, то па сталай кропцы гледжання гэтым надзелам быў менавіта Друцк. Верагодна ён атрымаў яго ў 1127 годзе, калі яго бацька стаў князем у Полацку. Аднак у 1129 годзе вялікі князь Кіеўскі Мсціслаў Уладзіміравіч Вялікі здзейсніў паход у Полацкае княства, захапіўшы ў палон ўсіх полацкіх князёў і членаў іх сем'яў, пазбавіў іх надзелаў і выслаў іх у Візантыю. У ліку сасланых апынуўся і Рагвалод. З дазволу вялікага князя Яраполка Уладзіміравіча Рагвалод У 1140 года разам з братам Іванам вярнуўся з выгнання. Магчыма, што ён зноў атрымаў Друцкае княства. У 1143 па паведамленні Ніканаўскага летапісу ён ажаніўся з дачкой аднаго з сыноў Мсціслава Вялікага, Ізяслава Мсціславіча, тады князя Пераяслаўскага. Магчыма, што менавіта дзякуючы гэтаму шлюбу ён У 1144 годзе пасля смерці Васілька Святаславіча здолеў сесці ў Полацку. Аднак неўзабаве ў Полацкай зямлі пачаліся міжусобіцы паміж прадстаўнікамі розных галін полацкіх князёў. У 1151 годзе жыхары Полацка паднялі паўстанне супраць Рагвалода, паланілі яго і выдалі мінскаму князю Расціславу Глебавічу, які заключыў Рагвалода ў вязьніцу. Сам Расціслаў сеў у Полацку, а ў радавым надзеле Рагвалода (Друцку), пасадзіў свайго сына Глеба. Пазней, па патрабаванні суздальскага князя Юрыя Даўгарукага, Рагвалод быў адпушчаны з вязніцы і знайшоў прытулак у Чарнігаве у князя Святаслава Вольгавіча, саюзніка Юрыя Даўгарукага. У 1158 Рагвалод з дапамогай арміі, якую яму даў Святаслаў Ольгавіч, выгнаў з Друцка Глеба Расціславіча, вярнуўшы сабе надзел, а ў наступным годзе па прызыву палачан выгнаў з Полацка Расціслава Глебавіча. Пасля гэтага Рагвалод распачаў спробу аб'яднаць Полацкую зямлю пад сваёй уладай. У тым жа 1159 ён захапіў Ізяслаўль, выгнаўшы сядзеўшага там Усевалада Глебавіча, брата Расціслава, пасадзіўшы там Брачыслава Васількавіча з Віцебскай лініі. Усеваладу ж Рагвалод даў Стрэж. Пасля гэтага Рагвалод адправіўся ў паход на Мінск (надзел Расціслава Глебавіча), аднак пасля дзесяцідзённай аблогі горада заключыў мір з Расціславам. У 1160 годзе Расціслаў Глебавіч захапіў Ізяслаўль, захапіўшы ў палон Брачыслава Васількавіча і яго брата Валодшу. У адказ Рагвалод распачаў новы паход на Мінск. Пасля шасцітыднёвай аблогі Расціслаў быў вымушаны вызваліць Брачыслава і Валодшу і заключыць новы мір. Аднак больш сур'ёзным супернікам для Рагвалода апынуўся брат Расціслава, Валадар Глебавіч, які ўмацаваўся у 1159 годзе ў Гарадцы. У 1162 Рагвалод аблажыў Гарадзец, аднак, па паведамленні Валынскай летапісе, Валадар ноччу з дапамогай літоўцаў распачаў вылазку з горада і разбіў войска Рагвалода, які збег у Слуцк, а адтуль у Друцк. У Полацк ён вырашыў не вяртацца, на яго месца палачане заклікалі Усяслава Васількавіча. Верагодна да самой смерці ён княжыў у Друцку. |
![]() |
Расціслаў Глебавіч1151 - 1159 Сын князя Мінскага Глеба Усяславіча і князёўны Анастасіі Яраполкаўны. Расціслаў атрымаў Мінскае княжанне ў 1146. У 1151 годзе палачане выгналі свайго князя Рагвалода Барысавіча (жанатага з дачкой Ізяслава Мсціславіча Валынскага), а на яго месца заклікалі Расціслава - саюзніка Святаслава Вольгавіч Северскага і Юрыя Даўгарукага. Але калі 1158 Рагвалод захапіў Друцк, у Полацку пачаўся мяцеж, бо частка жыхароў хацела вярнуць старога князя. Тады Расціслаў пайшоў з войскам да брата ў Менск, па дарозе спусташаючы полацкія землі. Рагвалод вярнуўся княжыць у Полацк, затым пайшоў вайной на Расціслава, але каля Мінску князі памірыліся. У тым жа годзе Расціслаў з братамі захапіў Ізяслаўль, і Рагвалод аднавіў вайну. Да 1160 летапісы адносяць чарговы ўзброены канфлікт паміж Расціславам і Рагвалодам. У 1162 годзе полацкім князем стаў Усяслаў Васількавіч. Жонкай князя была князёўна Сафія (? - 1158), дачка Яраслава Святаполкавіча. |
![]() |
Усяслаў Васількавіч1162 – 1186 Прыйшоў да ўлады ў Полацку падчас барацьбы паміж Рагвалодам Барысавічам Друцкім і Расціславам Глебавічам Мінскім ў 1162 годзе. Будучы жанаты на дачцэ Рамана Расціславіча Смаленскага і Кіеўскага, знаходзіўся ў саюзе з смаленскімі князямі, перадаўшы Давыду Расціславічу Віцебскае княства ў 1164 годзе. У 1167 Валадар Глебавіч Мінскі змог выгнаць Усяслава з Полацка, але пасля няўдалага паходу на Віцебск вымушаны быў адступіць. У 1179 Мсціслаў Расціславіч Храбры, княжыў у Ноўгарадзе, запланаваў паход на Полацк, але яго старэйшы брат Раман Расціславіч перасцярог яго ад такога кроку і паслаў смаленскае войска на чале са сваім сынам Мсціславам на дапамогу Усяславу. Абвастрэнне адносін паміж Полацкам і Смаленскам выявілася таксама ў тым, што Давыд Расціславіч быў выгнаны з Віцебска, і яго месца заняў брат Усяслава Брачыслаў Васількавіч, згадваны летапісам ужо ў 1180 годзе ў сувязі з сумесным з Вольгавічамі паходам пад Друцк супраць Давыда. Аднак, у 1186 годзе Давыду атрымалася ў саюзе з наўгародцамі, Усяславам Рагвалодавічам Друцкім і Васілька Валадаравічам Лагожскім вярнуць кантроль над Віцебскам, пасадзіўшы ў ім свайго зяця Васілька Брачыславіча. |
![]() |
Брачыслаў Васількавіч1232 – 1241 Верагодна ён быў апошнім прадстаўніком дынастыі Рурыкавічаў ў Полацкім княстве. Вядома пра яго вельмі мала. Брачыслаў адбываўся, мяркуючы па ўсім, з віцебскай лініі полацкіх князёў. Яго бацькам верагодна быў Васілька Брачыславіч, князь Віцебскі, а маці - дачка Давыда Расціславіча, князя Смаленскага. Каля 1221 Брачыслаў змяніў бацьку ў Віцебскім княстве. А каля 1232 ён стаў князем у Полацку. Ў 1238 годзе яго войска ўдзельнічала ў паходзе на Смаленск, на баку. У рускіх летапісах ён згадваецца без імя па бацьку ў 1239 годзе, калі на яго дачцэ ажаніўся сын вялікага князя Уладзімірскага Аляксандр Неўскі. |
Романовых все-таки можно было бы добвить. Ведь Вадим Деружинский в газете "Секретные исследования"(Минск) за август 2012 г. №15(272) справедливо подмечает:
"Историки пишут, что мы дольше всего жили в ВКЛ, существовавшем 550 лет. И тоже ошибаются, потому что ВКЛ не исчезло с разделом Речи Посполитой - российские монархи носили титул "Великий князь Литовский" в отношении Минщины, Гродненщины, Виленщины, Белосточчины до февраля 1917 года, и "Погоня" была на гербе Российской империи как символ нашей территории. То есть ВКЛ со своим Великим князем Литовским существовало с середины ХIII века по 1917 год".
В дипломе из Тайного королевского архива (шкаф LII, №3, под датой 1253, рассказывается, что в предыдущем году, бискуп Хелминский был при коронации Миндовга в Новогрудке.
Так что, утверждение некоторых историков, что местом коронации Миндовга могло быть местечко Науенпилле, которое находилось недалеко от "столицы" в Кернове, является всего лишь домыслами и лишено всяких оснований.
Это очень радовало магистра.
Он поскакал со своим войском
теперь в Литву,
чтобы служить Божией Матери.
За ним пошли бравые курши
и земгалы столь же отважно.
Там шлемы сверкали,
броня блистала, как стекло.
Были по-рыцарски рыцари
из Ревеля там, вооружены
серой, как лед, броней -
они имели честь ее носить.
Глаза у всех сверкали гордостью,
когда это могучее войско отправилось
в поход на Кернаве.
Тогда пришла беда на Трайдена.
Выяву Вiтаўта на Пскоўскай куне 1382 года можна пабачыць на наступным сайце:
http://lipovka.com/witowt/witowt-ru/
http://news.tut.by/culture/398357.html
Першыя Раманавы былі рабаўладальнікамі???
Письмо польско-литовского посольства русскому правительству об освобождении пленных ливонцев (17 января 1591 г.)
(Текст документа написан хорошей разборчивой скорописью конца XVI в., однако имена ливонцев, как это обычно в русских документах того времени, искажены.)
«А се таково писмо дали послы о лифлянских немцах, как были у государя на отпуске.
Вязни, которые в земли Ифлянской побраны. Ганс Шулт Зволмера з женою и з детми, а живет на Москве на Чертольской улице. Анъкгарар Зволмера з женою и з детми, а живет на Москве у немчина у дохтора государского у Иза. Амъброжей Зволмера з женою и з детми, а живет на Москве у дохтора государского у Гаврила. Индрик Клим Зволмера з женою и з детми, а живет на Москве в Ругодивской слободе. Филип Астрикатум з женою и з детми, а живет на Москве у немчина у Криштофа у конского мастера на Чертольской улице.
Ганс Фанрозин, взят на Шмилтине и з женою и з детми, а живет на Москве во дворе у Никитиных детей Романовых.
Ганс Панцын Макарские з женою и з детми, а живет на Москве в Броничье слободе. Симан Шлу Макарские, а живет на Москве [в] Броничье слободе. Хриштоф Ультъбукоз, Авернар Ультъбукоз, взяты на Луди, старосты Резицкого дети, а живут на Москве в Юрьевской слободе з женами и з детми. Волтер Бика из Шмилтена з женою и з детми, а живет на Москве в Юрьевской слободе. Вдова Ганс Кгосинова, живет в Юрьевской слободе. Вдова Вулфова, взята на Резицы, а живет на Москве в Юрьевской слободе. Хриштоф Беник Злотнек из Дербина и з женою и з детми, живет в Юрьевской слободе. Вдова з детми Анна Тимофеева немецкого иманья Юрьевского, живет в Юрьевской слободе за баньми. Индрик немчин з женою».
ЦГАДА, ф. 79, «Сношения России с Польшей», кн. 20, лл. 588 об. -590.
Толькі зарэгістраваныя карыстальнікі могуць пакідаць каментары.